Wajpamheros nourissati (Allgayer, 1989)
Wajpamheros, is afgeleid van het woord wajpam in het Maya Chol dialect. Het woord wajpam betekend 'modder hebben op je gezicht', in combinatie met de oude cichliden genus naam Heros (betekenis held).
De naam is een verwijzing op de manier van foerageren. Dit doordat de mond en lippen in zachte substraten worden geplaatst (dus modder op het gezicht).
Nourissati is een verwijzing naar de Franse cichlidenliefhebber Jean Claude Nourissat.
Allgayer, Robert; 1989; "Révision et redescription du genre Theraps Günther 1862. Description de deux espèces nouvelles du Mexique (Pisces, Perciformes, Cichlidae)"; Revue Française des Cichlidophiles; pp. 4-30 (crc00144)
Stawikowski, R. & U.Werner. 1998. Die Buntbarsche Amerikas Band 1, Eugen Ulmer Verlag, blz 489
Artigas Azas, Juan Miguel; 2005; "Amphilophus nourissati, the Big-Lipped Eartheater from Mexico"; Cichlid News Magazine; v. 14; No. 1; pp. 6-12 (crc00941).
Wajpamheros nourisati is een vis die voorheen in het geslacht Amphilophus en Astatheros zat en daarvoor ook nog bij Theraps en uiteindelijk is onderverdeeld in het geslacht Wajpamheros. We hebben hier te maken met een soort die veel gelijkenis vertoont met de Theraps irregulare. Zeker jonge dieren zijn vrij indentiek aan elkaar, maar toch wijken nourissati af van irregulare. Daar waar de andere irregulare voorkomen in snelstromende delen van de rivieren zoekt W. nourissati juist de rustigere gedeeltes op. De kleuren van deze soort zijn niet heel spectaculair bij jonge dieren. Oudere dieren zijn prachtig van kleur met diverse kleurtinten. Er zijn wel variant verschillen, sommige hebben een meer rode tint anderen weer blauw.
Wajpamheros nourissati komt voor in Zuidelijk Mexico. Daarnaast ook in Guatemala ze voor, o.a. in de Río de la pasión. In Mexico komen ze o.a. voor in Mexico in de Río corzo, Río chancala en Río Lacanjah.
Deze soort is rustig van gedrag, maar enkel als we aan de voorwaarden voldoen. Een van deze voorwaarden is het verzorgen van de soort in een ruim aquarium. Zorg ook voor genoeg soortgenoten. Deze soort moeten we niet verzorgen als koppel of als trio, maar als groepje van rond de 8 dieren. Binnen dit groepje zal er een rangorde zijn, vandaar dat niet alle dieren hun mooiste kleuren laten zien. De dominante dieren laten hun mooie kleuren zien, maar de ondergeschikte dieren dus niet. Verder zijn het vissen die best wel schuw kunnen reageren bij verkeerde medebewoners.
Deze soort eet allerhande voer maar toch moeten we oppassen met eiwitrijk voer, en teveel dierlijk voer. Ze kunnen makkelijk infecties oplopen door verkeert voer. Goede voersoorten voor deze soort zijn o.a. garnaalachtigen maar, ook witte en zwarte muggenlarven kunnen gevoerd worden. Diverse soorten droogvoer zoals sticks en pellets (zinkende) kunnen worden gegeven.
Wajpamheros nourissati is niet zo heel moeilijk te kweken, wel is het verstandig om eerst een groepje dieren op te kweken en daaruit koppeltjes te vormen. Uiteindelijk als er een koppeltje is gevormd, zal het legsel niet lang op zich laten wachten. De soort is een substraatbroeder die vaak afzet op stenen die dicht bij overhangend hout liggen.
Deze soort dient te worden verzorgd in een aquarium van minimaal 200cm kantlengte. De voorkeur gaat uit naar een niet te felle verlichting met daarbij een goede inrichting middels zand op de bodem en diverse rolkeien die zo geplaatst zijn dat er holen ontstaan. Uiteindelijk moet er ook gezorgd worden voor een goede filtering omdat het vissen zijn die best wel gevoelig kunnen reageren op slechte waterwaarden. Ook moeten we rekening houden met de verlichting. Deze mag niet te fel zijn, gedempte verlichting is beter. De watertemperatuur mag niet lager dan 26C zijn, zeker bij jonge dieren! De soort is als jonge vis erg gevoelig voor darminfecties. Tot een lengte van 12 cm kunnen ze hiervoor gevoelig zijn. Kweek ze daarom ook apart op tot een lengte van 12cm. Ververs ook met water van de zelfde temperatuur, en voorkom stress door evt. bijplaatsen van wat bijvissen. (Zalmachtigen, Poecilia spp. etc.) Uiteindelijk kan W. nourissati een lengte van rond de 25cm bereiken, het verschil tussen mannen en vrouwen is makkelijk te zien. Vrouwen tonen een donkere vlek in de rugvin, die bij de mannen ontbreekt. Sommige mannelijke dieren kunnen bultvorming ontwikkelen. Volwassen dieren zijn een prachtige verschijning, ondanks hun gevoeligheid als jonge vis zijn ze wel erg interessant om te verzorgen.
Theraps sp. 'grosses lèvres', Allgayer, 1988
Theraps nourissati, Allgayer, 1989
Amphilophus nourissati, Kullander, 2003
Wajpamheros nourissati, Říčan et al, 2016
