Cichliden Zentral Amerikas

Nederlandstalige boeken met het thema “Midden-Amerikaanse Cichliden” bestaan niet. Zelfs een boek van onze eigen Ad Konings over dit thema is slechts in het Engels en in het Duits te krijgen. Blijkbaar is ons taalgebied te klein om rendabel te kunnen publiceren, althans, als het om Midden Amerikanen gaat. Het immens populaire deelgebied Afrika kent verschillende Nederlandstalige werken, ook van Ad Konings. Midden Amerikaanse Cichliden komen (in het gunstigste geval) marginaal aan bod in boeken over Cichliden in het algemeen. Hier echter een boek, geheel gewijd aan Midden Amerikanen, maar dan wel in héél plat Nederlands.., Duits dus.

Hoofdstukken:

-- Het aquarium. Het eerste hoofdstuk is niet het beste. De technische informatie is gedateerd en dat geldt ook 'n beetje voor de adviezen. Ook lijkt er een communicatieprobleem tussen schrijver en tekenaar. In een tekening van een achterwand zien we vrij duidelijk de contouren van Sedum's, welke zoals bekend toch beter gedijen op een zonnig plekje in de tuin dan in een aquarium. De identiteit van deze tekenaar blijft onbekend.

-- Voedsel specialisten. In tegenstelling tot het vorige is dit een zeer interessant hoofdstuk dat enigszins voortborduurt op het helemaal naar achter geplaatste hoofdstuk “evolutie en geologie”. Ad legt uit onder welke omstandigheden voedselspecialisatie ontstaat, maar ook onder welke deze uitblijft en soorten miljoenen jaren onveranderd kunnen blijven. Waarmee hij impliciet het verschil tussen Afrikaanse en Midden Amerikaanse Cichliden verklaard.

-- Broedgedrag. Ook hier weer blikt Ad eerst terug op de evolutionaire ontwikkeling van broedgedrag alvorens het gedrag als zodanig te bespreken. In een biotoop met onuitputtelijke bronnen zonder concurrentie worden de vissen groot en duurt het jaren vooraleer de dieren geslachtsrijp zijn. Pas na hereniging met verwanten of geografische isolatie worden alle inspanningen gericht op een betere uitgangspositie voor het eigen nageslacht. Concurrentie creëert dus niet alleen variatie in voedselspecialisatie maar ook van broedstrategieën.

-- De vissen. Twintig van de ongeveer honderd in Midden Amerika aanwezige soorten worden in het boek redelijk uitvoerig behandeld en geïllustreerd met veelal prachtige foto's, meer dan 550 in getal. Ook de vele verspreidingskaarten vormen een waardevolle aanvulling.

-- Evolutie. Het meest interessante hoofdstuk van dit boek wordt ingeleid door een korte geschiedenis van de geologie. Blijkbaar lag dit onderwerp 'n beetje gevoelig, want de uitgever heeft het nodig gevonden zich reeds op blz 5 te distantiëren van Ad's inzichten. Vreemd genoeg komt de ontstaansgeschiedenis ook pas helemaal aan het eind van 't boek aan de orde. De zienswijze van Ad bevat, gezien door de bril van dit millennium, in ieder geval weinig schokkends. Hij legt in duidelijke bewoordingen uit hoe Cichliden in meerdere stappen Midden Amerika gekoloniseerd hebben. Deze zienswijze wordt in de ichtyologische literatuur tot op de dag van vandaag breed ondersteund.

-- De foto atlas. Dit zijn veertig pagina's met foto's van Midden Amerikaanse Cichliden. Acht per blz, zodat je zestien Midden Amerikaanse Cichliden tegelijkertijd met elkaar kunt vergelijken. Erg Handig. Alleen jammer dat de vissen alfabetisch gerangschikt zijn en niet op verwantschapsbasis of gelijkenis.

over de auteur. 

Ad Konings kennen we natuurlijk allemaal als de aquariaan van eigen bodem die van zijn hobby zijn werk heeft gemaakt. Ad ontwikkelde zijn passie vlak vóór de hoogtijdagen van onze hobby. Studeerde voor de zekerheid eerst medische biologie alvorens zich helemaal op Cichliden te richten. Hij is vooral bekend geworden van zijn vele boeken, artikelen en fotografisch materiaal. Zijn eerste boek “Cichliden van de Wereld” schreef hij, samen met Martin Geerts, Jan 't Hooft en Willem Heijns, onder het logo van de NVC. Daarna verschenen 'n paar werken over Afrikaanse Cichliden, waarna dit boek het licht zag. Eerst in het Engels(1989) en toen in 't Duits (1991). Vrij snel hierna begon Ad zijn eigen uitgeverij. Hier komen de bekende “Back to nature” boeken vandaan. Naast de uitgeverij, bekleedt Ad nog een positie bij Cichlid News. Ad Konings heeft zich gespecialiseerd in de visfauna's van Afrikaanse riftmeren, maar schreef daarnaast ook over andere Cichliden, waarvan dit boek getuigd. Ad woont inmiddels al jaren in de verenigde staten. Om precies te zijn El Paso, een plaatsje in de grensstreek Texas/Mexico. Vanuit hier bestiert hij de uitgeverij en onderneemt hij expedities naar met name de Afrikaanse rift vallei. Ad is erelid van de NVC en doet de Layout van Cichlidae.