Eenvoudige aquariumstelling

door: Bart Jansen

Enige tijd geleden kwam er in huis een kleine kamer beschikbaar voor viskweekactiviteiten. Al snel werd duidelijk dat hoogbouw qua efficiëntie de beste optie was: er moest een aquariumstelling komen. De ruimte was echter niet erg geschikt om een pasklare stelling te plaatsen, zoals deze her en der te koop worden aangeboden. Er is een goed systeem van prefab en op maat te zagen aluminium buizen met kunststof hoekverbindingen beschikbaar: dit viel echter buiten mijn budget. Dan maar zelf aan de slag. Eerst een ruwe schets, dan de zaak verder uittekenen.

Er moesten 3 aquaria komen van 90x40x35 (lxbxh). Onder de stelling wilde ik nog ruimte houden om 2 kunstof opbergdozen te plaatsen. Ik koos voor een stelling van 4 vurenhouten palen met 3 schappen, gemaakt van OSB-plaat. Eerst maakte ik een ruwe schets, daarna kwam een wat nettere versie. Op naar de bouwmarkt!
De materialen die werden ingeslagen zijn:
 

In totaal waren de kosten van deze materialen iets meer dan € 60,-. Dat is inclusief de stukken hout die over waren na verwerken van grotere platen en balken; het mag duidelijk zijn dat niet alle materialen exact in genoemde maten te koop zijn. Ook was er een aantal schroeven en bouten over.

Allereerst werden alle balken en platen op maat gezaagd. Vervolgens werden (volgens tekening) de gaten geboord op de afgetekende plaatsen. Op de palen werd (dun met potlood) geschreven welk uiteinde van welke balk bij welk gat in de palen hoort. Nu komt er een moeilijkheid: de gaten moeten zó geboord worden dat na bevestiging van de steunbalken een plat en waterpas vlak ontstaat. Om dat te realiseren is alles van de grond af gemeten. Blijf alles nameten met de waterpas, want het bleek dat niet alle palen even dik waren, en niet alle vlakken even vlak. Verder zijn de palen tegelijk met de dwarsbalken geboord zodat er geen verschil ontstaat met de richting van het boorgat. Dus: op elkaar leggen zoals ze komen te zitten en dan ineens door balk en paal heen boren. Zouden de delen los geboord zijn, dan komt de boorrichting bij het boren uit de losse hand nooit exact overeen. Dat is ook lastig bij het plaatsen van de slotbouten. Uiteindelijk kan dat namelijk een paar mm. verschil opleveren. Voldoende om een aquarium te laten springen.

Nadat alle gaten geboord zijn werd de stelling in elkaar geschroefd om te zien of alles goed zat, en om de slotbouten al even hun "schade" te laten maken aan het hout. Ook de kleinere gaten waarmee planken en triplex werden voorgeschroefd. De gaten in de planken zijn iets verzonken, zodat de schroef later nooit boven het oppervlak van de plank kan uitsteken. Aan de kan waar de moer op de slotbout komt, is een carosseriering geplaatst. Zou deze er niet zitten, dan zou de kleine moet het hout beschadigen en ook veel makkelijker speling krijgen.

Als alles in elkaar zit, blijkt het geheel met palen, balken en planken nog flink wat speling te hebben. Om van de stelling een stevig geheel te maken is aan één zijde meranti (=watervast gelijmd) triplex geschroefd. Nu kon de stelling geen beweging meer maken van voor naar achter en vice versa. Om de zijdelingse beweeglijkheid op te vangen is gekozen om strips aluminium in de vorm van een kruis te bevestigen. In het midden van dit kruis werd een boutje geschroefd zodat de strips niet meer ten opzichte van elkaar kunnen schuiven. Ik koos voor een zo kort mogelijk boutje en een zo plat mogelijk moertje, omdat hier anders de uiteindelijke ruimte waar een aquarium op komt te staan zou beperken. Na bevestigen van twee van dergelijke kruizen is ook de zijdelingse beweeglijkheid verdwenen. De stelling is nu een stevig en waterpas geheel.

Vervolgens kon alles uiteen gehaald worden en konden de palen gebeitst worden (ook in de gaten). Naar ik later hoorde is dat een stap die beter overgeslagen kan worden. Ik heb gebeitst met buitenbeits omdat ik meende dat dat vocht uit het hout houdt. Wat ik hoorde was dat met beits juist het risico wordt gelopen dat water, dat toch in het hout komt, er niet meer uit kan. Zo gaat de hele juist sneller rotten dan wanneer het hout aan de lucht had kunnen drogen. Maar goed, toen zaten er al twee lagen beits op!

Na het beitsen werd de stelling weer in elkaar gezet; door de beits heen bleven de cijfers die ik erop had geschreven nog net leesbaar; nu wist ik dus nog welke balk met welk uiteinde aan welke paal geschroefd moest worden. De stelling werd opnieuw in elkaar gezet. Op een plaat tempex van 1 cm. werden de aquaria geplaatst.

Ook een stelling bouwen? Erg lastig is het niet, zoals hierboven te lezen. Er zijn echter veel meer wegen die naar Rome leiden. Bij een zoektocht op het woord "aquariumstelling" en "aquarium" in combinatie met "stelling" komen veel artikelen over stellingbouw als resultaat.

Succes!