Aulonocara stuartgranti MEYER & RIEHL 1985
Grieks: Aulos = fluit, caras = gezicht, vanwege de vorm van de zijlijnkanalen. De soortnaam Stuartgranti komt van (wijlen) Stuart M. Grant, de bekende exporteur van levende Malawicichliden voor de aquariumhandel. Mogelijkerwijs is A. hansbaenschi een synoniem voor dezelfde soort.
Meyer, M.K., and R. Riehl. 1985. Aulonocara baenschi n.sp. und Aulonocara stuartgranti n.sp., zwei neue Taxa aus der Familie Cichlidae vom Malawi-See (Pisces, Perciformes, Cichlidae). Aquarien Atlas 2 (1): 836-846.
Konings, Ad, Malawi cichliden in hun natuurlijke omgeving, 4e druk. Cichlidpress.
Aulonocara Stuartgranti is een zeer bekende soort binnen de (Malawi) aquaristiek die in veel (geografische) varianten voorkomt, waarvan er vrij veel in de handel zijn te vinden in zowel wildvang, alsook nakweek.
De mannen zijn erg kleurrijk, met veel diepblauw op de kop en het lijf. Daaronder een gele tot bijna rode grondkleur, en bij het juiste licht, een fraaie tekening met rood en/of geel in de staart- en rugvinnen. De grondkleur is, afhankelijk van de variant, in meer of minder mate zichtbaar. Er zijn ook varianten die geheel blauw zijn.
De vinnen hebben een smalle witte bies. Bij een goede verzorging en bij het juiste gezelschap (geen bijterige vissen) groeien de rug- en aarsvin ook nog eens uit tot prachtige “wimpels”.
De vrouwtjes zijn, zoals bij de meeste Aulonocara spp., kleurloos grijsbruin met een aantal smalle verticale strepen. Ze zijn ook beduidend kleiner. De mannen worden rond de 16 cm, de vrouwtjes komen vaak niet verder dan 12 cm. De vrouwtjes van de verschillende vindplaatsen zijn (zo goed als) indentiek en het is bijna onmogelijk om ze uit elkaar te houden.
Het is een soort die in overgangsbiotopen voorkomt, op de scheiding tussen zand en rotsen.
Wijdverspreid langs de kustlijnen, met uitzondering van het uiterste Noorden.
Aulonocara spp. staan doorgaans bekend als vrij rustige, soms zelfs timide vissen en dat is bij A. stuartgranti ook zo. Ze worden het beste samengehouden met soorten die eveneens een vergelijkbaar temperament laten zien en die niet overdreven territoriaal zijn. De soort is niet permanent territoriaal, maar zal tijdens het broedseizoen wel een plekje afbakenen voor het afzetten van de eitjes.
De vis kan als koppel gehouden worden, maar meerdere vrouwtjes op één man is beter. In een groep kan ook uitstekend. Een beetje afhankelijk van hoe temperamentvol de dominante man is, zou dit zelfs al kunnen met slechts twee mannen - in een bak met voldoende schuilplaatsen. Beter niet samenhouden met (drukke) Mbuna!
Als A. stuartgranti zich goed voelt in het aquarium, staan ze echter beslist hun mannetje.
Kreeftachtigen, bv. garnalen, mysis, krill. Een portie groenvoer (spirulina) mag niet ontbreken in het dieet.
Zoals bij veel Malawi cichliden is de kweek eenvoudig. Sterker nog: het is vermoedelijk moeilijker om ze niet te laten kweken. Schoon water en goede voeding is voldoende, alsmede een niet te druk bezette bak. De man zal overgaan tot het aanbaltsen van de vrouw zodra hij een afzet plaats heeft uitgegraven, doorgaans tussen de stenen. De soort is een muilbroeder, waarbij het teer aandoende vrouwtje het zware werk op zich neemt en gedurende drie weken de eitjes, larven en jongen in de bek houdt tot die zelfstandig genoeg zijn om hun eigen kostje bij elkaar te scharrelen.
Voor een groepje met een man en twee of drie vrouwen is een relatief kleine bak (120 cm/250 liter) feitelijk al wel voldoende, waarbij dan wel voor wat extra schuilplaatsen gezorgd moet worden voor de opgejaagde vrouwtjes. Indien andere soorten bijgeplaatst worden, moet men uitzien naar een groter aquarium. Een bak vanaf 150 cm is dan prima. Een inrichting met wat losse rotspartijen en vooral een flink stuk vrije zandbodem voorzien van een dikke laag. De soort beschouwt planten niet als eetbaar. Graafwerkzaamheden kunnen eventuele planten uiteraard wel ontwortelen.
