Nimbochromis livingstonii (GÜNTHER, 1894)
Nimbo = stormachtig, chromis = vis, Livingstonii naar de Engelse ontdekker van het Afrikaanse continent, Dr. Livingston.
Güinther, 1894
Konings, Ad, Back To Nature Gids voor Malawi cichliden 2e oplage, Cichlid Press; Konings Ad, Malawi cichliden in hun natuurlijke omgeving. Verder te vinden in veel literatuur over Malawi cichliden.
Zoals alle soorten van het Nimbochromis genus is ook dit een rover. Een fors gebouwde vis, tot 25 cm lang. De vrouwtjes blijven wat kleiner, 20 cm. Typerend zijn de koeienvlekken op een vuilwitte ondergrond, die een belangrijke functie hebben (zie “gedrag”). De mannen worden in het broedseizoen diepblauw, waarbij de vlekken nog maar nauwelijks zichtbaar zijn. Volwassen mannen kunnen buiten het broedseizoen nogal variabel van kleur zijn, maar meestal vertonen ze een (deels) blauwe kop, waarbij het vlekkenpatroon over de rest van het lichaam echter wel zichtbaar blijft. Er is een variant van Likoma, waarbij de mannen niet blauw worden, maar wit blijven (met vlekken). De vrouwtjes vertonen geen blauw, maar lijken verder zeer veel op een man die niet op kleur is.
Wijdverspreid – komt overal in het meer voor, evenals in het Magombemeer en de mondingen van rivieren, in verschillende soorten biotopen. De soort lijkt een voorkeur te hebben voor Vallisneriavelden, en een wat modderige bodem, maar komt ook voor in rotsbiotopen.
Een rustige soort, zelfs betrekkelijk vreedzaam naar (mannelijke) soortgenoten, toch beter niet met meer dan één (volwassen) man per bak houden. Meerdere vrouwen mag zonder meer, maar hoeft niet persé. Koppels gaan vaak erg harmonieus met elkaar om. Ook jonge/halfwas exemplaren blijven doorgaans dicht elkaar in de buurt. In het broedseizoen zal de soort wel een territorium afbakenen om de eitjes af te zetten, maar dit is van tijdelijke aard. In het wild leeft de soort solitair. Het meest interessante – en meest bekende – karaktertrekje van deze soort is zijn jaaggedrag. Het is een hindernisjager van een aparte soort. Het vlekken patroon is, een vorm van mimicry: de vis simuleert een dode vis door doodstil op zijn zij of buik te gaan liggen. Nieuwsgierige visjes die te dicht in de buurt komen en een hapje willen nemen van die ‘dode vis’ worden gesnapt door een razendsnelle zijsprong, waarbij het slachtoffer de bek in gezogen wordt. Ook in het aquarium vertonen ze dit gedrag, dus men kan ze beter niet samenhouden met al te kleine vissen. Vissen tot 8 cm lengte kunnen ze best als voer beschouwen, en die passen ook prima in hun muil. Als ze samen opgroeien gaat het doorgaans wel goed, maar zekerheid heb je nooit.
Ze vreten alles, maar gezien het natuurlijke dieet mogen eiwitten niet ontbreken. Mosselen, garnalen, stukken (wit)vis. Maar ook grof granulaat, en Spirulina vlokken gaan er prima in.
Niet moeilijk, in een bak met voldoende ruimte en schoon water zullen de dieren vanzelf tot afzetten overgaan, doorgaans in een kuil die door de man gegraven wordt tegen een steen aan. Het zijn maternale muilbroeders – de man komt er niet meer aan te pas na het afzetten en bevruchten van de eitjes. De vrouwtjes kunnen de jongen tot wel drie weken na het lossen nog beschermen en terug in de bek nemen bij gevaar. Nesten kunnen – naar Malawi begrippen - vrij groot zijn, zowat 100 jongen. Als de jongen zelfstandig zijn kunnen ze grootgebracht worden met (fijngemalen) granulaat. De kleintjes vertonen direct de typische vlekken.
Veel vrije zwemruimte, ze zijn heel de dag vrij actief aan het rondzwemmen, overigens zonder andere vissen achterna te zitten. Open zandstukken, enkele grote stenen, en een flinke bos Valisneria is aan te raden (hoewel ze die Valisneria ook nog wel eens op willen vreten!). Gezien het formaat van de dieren is een ruime bak aan te raden (600 liter, liever nog wat meer). Gezelschap: andere Haplochromiden, Utaka. Tenzij je de voedselketen in het Malawimeer wilt nabootsen, beter geen kleine Mbuna erbij zetten, ook al vanwege de verschillende voedselvoorkeuren van beide soorten.
