Crenicichla proteus (COPE, 1871)
"Creni" is onderdeel van het Latijnse crenulatus, wat "snede" betekent, "Cichla" is Grieks voor baars. Proteus verwijst naar het veranderlijke vlekkenpatronen bij deze vissen.
Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia 23; p 252-253
Warzel, F. (1994): Het geslacht Crenicichla (deel 1). Cichlasoma 1994-4, pp. 270-281. Werner, U. (1988): Zwei neu eingefÃ,¼rhrte Hecht-buntbarsche aus Ekuador. DATZ 41(3), pp. 111-113.
Crenicichla proteus is een vertegenwoordiger van de saxatilis-groep. De meeste vertegenwoordigers van de saxatilis-groep worden niet groter dan 25 cm. De vrouwtjes blijven meestal kleiner dan 20 cm. Cr. proteus bereikt een grootte van ongeveer 20 cm, terwijl het vrouwtje zo'n 30% kleiner blijft. Het identificeren van de soorten van dit geslacht is niet zo eenvoudig, omdat ze sterk op elkaar lijken. Speciale kenmerken van proteus zijn de vlekken en de aanwezigheid van een azuurblauwe streep in de rugvin. Het vlekkenpatroon verschilt sterk per vis. Dit laatste komt dan ook tot uitdrukking in de soortnaam (proteus betekent meervoudig, veranderlijk). De mannetjes worden gekenmerkt doordat enkele vinstralen van de rugvin verlengd en rood van kleur zijn. Een ander opvallend kenmerk is dat beide geslachten een min of meer driehoekig gevormde vlek onder het oog hebben, die bij andere soorten van dit geslacht ontbreekt.
Rio Ambyiacu, Peru
Medebewoners worden volledig met rust gelaten, totdat een koppel aanstalten maakt om af te zetten. Dan zien we het bekende territorium gedrag waarbij het koppel bijna de gehele bak inneemt en er voor de overige vissen maar weinig plaats overblijft.
Crenicichla proteus is een echte carnivoor. Alle diepvriesvoer wordt in grote hoeveelheden verorberd, maar Mysis en rode muggenlarven -zijn favoriet. Ook kunnen kleine visjes en regenwormen worden gegeven. Maden, af en toe gevoerd, completeren het menu.
De ouders zijn gedurende de broedperiode zeer waakzaam en met name het mannetje verdedigt de jongen fel tegen indringers. De ouders hebben tijdens de broedzorg een donkere streep over de zijkant van het lichaam en donkere dwarsbanden op de rug.
C. proteus kan gehouden worden in een aquarium vanaf 150x60x60. De inrichting bestaat uit grote stukken kienhout, rolkeien, kiezels en fijn zand. De temperatuur van het water is 24 - 25° C.
